Đầm Hà là xã ven biển, có tiềm năng rất lớn về nuôi trồng thủy sản, trong đó có nuôi hàu, nhằm nâng cao giá trị của sản phẩm hàu sữa Đầm Hà, thời gian qua trên địa bàn xã Đầm Hà đã thành lập các HTX chế biến hàu sữa, qua đó đã tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho hàng ngàn lao động của địa phương.
Hàu sữa Đầm Hà là sản phẩm được thị trường đánh giá cao do hàu được nuôi ở vùng biển có nguồn nước sạch, phù du nhiều, hàu béo, thơm ngon, hàm lượng dinh dưỡng rất cao; xuất phát từ nhu cầu xuất khẩu hàu ra thị trường thế giới, một số hộ gia đình, HTX trên địa bàn xã Đầm Hà đã liên kết với các công ty xuất nhập khẩu ở Hạ Long, thu mua, chế biến hàu để xuất khẩu sang thị trường các nước Thái Lan và Đài Loan. Hiện nay trên địa bàn xã Đầm Hà có 6 tổ chức, cá nhân tham gia thu mua, chế biến hàu sữa, thu hút khoảng 800 lao động của huyện Đầm Hà và một số lao động của Tiên Yên và Hải Hà tham gia làm việc, với mức thu nhập đạt từ 200 – 800.000đ/ người/ngày, qua đó góp phần nâng cao thu nhập, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.
Đến thăm HTX Thương mại và chế biến hàu Gia Hưng ở thôn Đầm Buôn xã Đầm Hà, có thể cảm nhận được không khí làm việc rất hối hả của người lao động ở đây, chị Hoàng Thị Hằng chủ HTX cho biết: “Hiện nay công suất chế biến hàu vỏ của HTX đạt sản lượng trên 10 tấn/ngày, tùy từng thời điểm, có thể cao hơn nữa. Với sản lượng như vậy, HTX có khoảng 80 lao động làm việc ở các khâu vận chuyển, tách vỏ, đóng gói ruột, dập vỏ hàu. Để giúp được nhiều hơn chị em phụ nữ có việc làm và thu nhập ổn định, HTX luôn ưu tiên tạo điều kiện cho chị em phụ nữ đang nuôi con nhỏ, không gò ép về thời gian, chị em có thể đến xưởng làm việc theo phương thức khoán sản phẩm; tùy vào tay nghề và thời gian làm việc tại xưởng, những người mới học việc có mức thu nhập thấp nhất cũng đạt 200.000/ngày, lao động có tay nghề đạt khoảng 700.000/ngày. Ngoài ra HTX còn hỗ trợ cơm trưa và trả lương cho người lao động ngay trong ngày làm việc. Chị Hằng cũng cho biết thêm, tới đây chị sẽ phối hợp với Hội Phụ nữ xã ra mắt mô hình HTX do phụ nữ làm chủ với mong muốn giúp đỡ và tạo điều kiện nhiều hơn nữ cho chị em phụ nữ, các bà, các cô, các chị ở địa phương mình”.
Công việc tách vỏ hàu giúp nhiều lao động có việc làm và thu nhập ngay tại địa phương
Có được việc làm và thu nhập ổn định ngay tại địa phương, nhiều lao động cảm thấy rất phấn khởi bởi họ có thời gian đưa đón con đi học, vẫn sản xuất nông nghiệp, lại vẫn có thể tham gia làm công nhân chế biến hàu. Chị Trần Thị Trang thôn Tân Liên xã Quảng Tân chia sẻ: do có con nhỏ, phải đưa đón các cháu đến trường, nên chị không thể đi làm công nhân, hàng ngày sau khi đưa con đi học, chị xuống Đầm Buôn tham gia dập vỏ hàu, chị mới làm việc ở đây được khoảng 10 ngày, công việc không khó, ai cũng có thể làm được, thu nhập cũng đạt khoảng 200.000đ/ngày, kết thúc công việc sớm, chiều chị lại trở về đón con, chăm lo cho gia đình, chị thấy rằng công việc này rất phù hợp với những người có con nhỏ như chị”. Còn chị Tô Hồng Giang ở thôn Đầm Buôn xã Đầm Hà cho hay: trước đây chị thường đi biển đào giun, đánh hà, thu nhập có lúc cao, lúc thấp tùy thuộc vào con nước, từ ngày trên địa bàn xã có các HTX chế biến hàu, chị tham gia tách vỏ hàu, làm việc tại xưởng điều kiện làm việc tốt hơn, không phải chịu vất vả nắng, mưa như đi biển, chị em vừa làm việc, vừa trò chuyện, rất vui, thu nhập lại ổn định hơn trước, nên có rất nhiều chị em tham gia làm việc tại đây.
Lao động dập vỏ hàu phục vụ ương giống
Còn tại HTX Thương mại và chế biến hàu Đầm Hà đang thu hút khoảng 300 lao động làm việc thường xuyên, trong đó có 150 lao động tham gia tách vỏ hàu, 30 lao động tham gia vận chuyển, đóng gói, còn lại là công nhân tham gia vào các công đoạn khác. Trung bình hàng ngày HTX sơ chế khoảng 60 tấn hàu vỏ, sản phẩm hàu ruột đạt khoảng 6- 8 tấn/ngày. Người lao động làm việc tại đây được hỗ trợ cơm trưa, HTX cũng ưu tiên cho những lao động là người già, chị em phụ nữ, lao động có hoàn cảnh khó khăn, với mức thu nhập đạt từ 240.000 đồng đến 800.000/ngày, trong đó có khoảng 30% người lao động đạt thu nhập 600 – 800.000/ngày; 50% lao động đạt thu nhập từ 400 – 600.000/ngày. HTX đã liên kết với công ty xuất nhập khẩu để xuất khẩu hàu sang thị trường Thái Lan, mở ra cơ hội và triển vọng lớn đối với sản phẩm hàu sữa của Đầm Hà.
Mô hình sơ chế, chế biến hàu sữa giái quyết việc làm cho nhiều lao động tại địa phương
Hiện nay, trên địa bàn xã Đầm Hà có 3 HTX chuyên thu mua, chế biến hàu sữa gồm: HTX Thương mại và chế biến hàu Gia Hưng (thôn Đầm Buôn); HTX nuôi trồng thủy sản và chế biến hàu 189 (thôn Xóm Giáo); HTX Thương mại và chế biến hàu Đầm Hà (thôn Đầm Buôn), đây là hướng phát triển kinh tế mới, có nhiều triển vọng, giải quyết việc làm cho nhiều lao động trên địa bàn xã Đầm Hà nói riêng và huyện Đầm Hà nói chung. Xã Đầm Hà đã tuyên truyền vận động các HTX và các hộ gia đình chế biến hàu phối hợp với các cơ quan chuyên môn như Trung tâm Dịch vụ Kỹ thuật nông nghiệp huyện hướng dẫn quy trình xử lý môi trường tại nhà xưởng, phối hợp với Công ty Bảo Linh vận chuyển, xử lý vỏ hàu; yêu cầu các HTX đảm bảo các điều kiện về PCCC; xã chủ động hướng dẫn các hộ gia đình, các hợp HTX triển khai và hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục để sản phẩm hàu sữa Đầm Hà sớm được công nhận sản phẩm OCOP của địa phương. Ngoài ra, hiện nay xã Đầm Hà đang hoàn thiện Quy hoạch chung của xã, trong đó xã ưu tiên dành 17ha khu sản xuất tiểu thủ công nghiệp tại thôn Đầm Buôn, sau khi quy hoạch được phê duyệt sẽ tạo thuận lợi thúc đẩy phát triển sản xuất, đặc biệt là sản xuất, chế biến hàu sữa xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị các sản phẩm thủy sản, đưa ngành thủy sản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.
Mai Thắm (Trung tâm TT&VH)